مراسم افتتاحیه دومین مدرسه بین‌المللی سیاستگذاری صنعت و فناوری اندیشکده سیاست صنعتی و فناوری‌های نوظهور با حضور آنلاین دکترعادل آذر مشاور رییس جمهور و رییس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی برگزار شد.
رونمایی از کتاب مقدمه‌ای بر سیاستگذاری صنعتی در اقتصاد ایران
به گزارش روابط عمومی سازمان مدیریت صنعتی، در این مراسم از کتاب مقدمه‌ای بر سیاستگذاری صنعتی در اقتصاد ایران حاصل برگزاری نخستین مدرسه بین‌المللی سیاستگذاری صنعت و فناوری اندیشکده سیاست صنعتی و فناوری‌های نوظهور توسط دکتر ابوالفضل کیانی بختیاری مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی و عضو هیات امنای اندیشکده سیاست صنعتی و فناوری‌های نوظهور و دکتر غلامرضا گودرزی معاون آموزش دانشگاه امام صادق علیه السلام و رییس اندیشکده سیاست صنعتی و فناوری های نوظهور رونمایی شد.
تشریح برنامه ها و کارگاه های دومین مدرسه بین المللی سیاستگذاری صنعت و فناوری
غلامرضا گودرزی در این مراسم ضمن خوش آمدگویی و خیرمقدم به شرکت کنندگان دومین مدرسه بین‌المللی سیاستگذاری صنعت و فناوری، به تشریح برنامه ها و کارگاه های این مدرسه پرداخت.
وی در ادامه گزارشی از اقدامات اندیشکده سیاست صنعتی و فناوری های نوظهور ارائه کرد.
معاون آموزش دانشگاه امام صادق علیه السلام در این همایش اظهار داشت: در دومین مدرسه بین‌المللی سیاستگذاری صنعت و فناوری، مهمترین محورها، آشنایی با مفاهیم محوری در سیاستگذاری صنعتی از جمله،انقلاب صنعتی چهارم و حکمرانی صنعتی؛ برگزاری کارگاه‌های تخصصی با موضوع ابزارهای موردکاوی و سیاست‌نامه نویسی و تجربه حل مسئله از مسائل روز صنعت کشور خواهد بود.
وی افزود: در این دوره، پنج مسئله از مسائل روز صنعت کشور توسط تیم های پژوهشی مورد بررسی و تبادل نظر قرار خواهد گرفت.
پارادایم ها و سیاست های صنعتی انقلاب صنعتی چهارم و صنعت نسل پنجم
ببنا به این گزارش، در این همایش ابوالفضل کیانی بختیاری مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی و عضو هیات امنای اندیشکده سیاست صنعتی و فناوری‌های نوظهور طی سخنانی به بررسی پارادایم ها و سیاست های صنعتی انقلاب صنعتی چهارم و صنعت نسل پنجم پرداخت.
وی ضمن تشریح سیر تحولات رویکردهای صنعتی و تدوین سیاست های صنعتی نوظهور به انقلاب صنعتی چهارم و مساله غلبه ابزار هوشمند بر محیط کار و انسان و همچنین فناوري‌هاي توانمندساز صنعت 04 اشاره کرد و اهداف جامعه 05 را استفاده از فناوری‌های پیشرفته، در راستای منافع اقتصادی، اجتماعی و رفاه شهروندان عنوان نمود.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی، در خصوص رویکردهای نسل 5 صنعت اروپا اظهار داشت: نسل پنجم صنعت اهداف و گستره ای فراتر از تولید کالاها و خدمات و سود آوری دارد و بر سه عنصر انسان، پایداری و تاب آوری تاکید می کند.
وی در خصوص رويكردهاي پايداري صنعت و نوآوری سبز شركتي و سازماني گفت: دوسوتوانی سازمانی باعث توسعه مناطق کم برخوردار و فعالیت های زیست سازگار و همچنین توسعه صنعتی و درآمد زایی می‌شود.
کیانی بختیاری سازمان های هیبریدی را گونه ای دیگر از سازمان های دوسوتوان نامید که از یک طرف دارای بال ماموریت فرهنگی اجتماعی و زیست محیطی و از طرف دیگر، دارای بال کسب و کار و درآمد زایی هستند.
وی در خصوص پارادایم اقتصاد و سازمان های دوناتي توضیح داد: بحران‌های زیست‌محیطی و اختلاف طبقاتی نشان دادند نظریه‌های اقتصادی مبتنی بر درآمد خالص ملی دیگر کارآمد نیستند. دونات یعنی یک محیط اقتصادی که در آن، همه افراد در تمام جوامع از امکانات زندگی خوب برخوردارند، بدون آنکه از سقف زیست‌محیطی تجاوز کنند. درحال‌حاضر، اقتصادها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که جوامع و افراد ثروتمند از امکانات جامعه بیش از حد متوسط بهره می‌برند و از سقف زیست‌محیطی هم تجاوز می‌کنند (بیرون دونات) و جوامع و افراد فقیرتر از امکانات زندگی خوب بی‌بهره‌اند (محیط داخلی دونات).
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی افزود: در پارادایم سازمان‌های دوناتی هدف نخست حفظ پایداری محیط‌زیست و عدم‌تجاوز از سقف زیست‌محیطی و هدف ثانویه کسب درآمد است. رهبران سازمان‌های دوناتی، ملاحظات زیست‌محیطی را در تمامی تصمیمات خود وارد می‌کنند. سازمان‌های دوناتی سازمان‌هایی مبتنی بر مسئولیت اجتماعی هستند.
وی خاطرنشان کرد: در صنعت سنتی، فعالیت صنعتی به معنی «خیر» در رشد اقتصادی و «شر» برای محیط‌زیست است. در حالی که در صنعت سبز، دوگانه خیر اقتصادی و شر اقتصادی از بین می‌رود یا دوگانه‌زدایی اتفاق می‌افتد. به عبارتی، رویکرد خیر اقتصاد و خیر محیط زیست پایدار می‌شود.
کیانی بختیاری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ماهيت شركت‌ها در سرتاسر دنيا در حال تغيير است. شركت‌ها ديگر فقط يك ماهيت حقوقي ندارند كه هدف اول آن سودآوري و پاسخگويي به سهامداران است بلکه شركت‌ها به شهرونداني تبديل شده‌اند كه در قبال جامعه مسئول هستند و بايد به شهروند شركتي خوب تبديل شوند.
وی ويژگي‌هاي شهروند شركتي خوب را برنامه‌ريزي در جهت حداقل‌سازي تأثيرات منفي كسب‌وكار بر محيط و اجتماع و كاركنان استفاده از منابع شركت براي منافع اجتماعي؛ ايجاد زنجيره‌هاي خلق ارزش پايدار؛ نوآوري اجتماعي و سنجش ميزان تعهد به شهروندي خوب عنوان کرد.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی ضمن تشریح ظهور پارادایم حکمرانی هوشمند و ضرورت بازنگری سیاست صنعتی افزود: 15 شرکت بزرگ جهانی برای استخدام کارمند جدید، وجود مدرک دانشگاهی را الزامی نمی‌دانند و اقتصاددانان پیش‌بینی کرده‌اند که این روند به‌مرور زمان همه‌گیر شود.
وی تغييرات در حوزه آموزش و يادگيري را شامل پیدایش يادگيري مادام عمر؛ پیدایش يادگيري وراي مرزهاي زماني و مكاني؛ پويايي نقش استاد و شاگرد و تعویض نقش آنها در زمان‌هاي مختلف و پیدایش دانشگاه نسل چهارم و مبتني بر مسوليت اجتماعی و حل مسائل واقعي جامعه و محيط پيراموني خود دانست.
کیانی بختیاری دیگر تغييرات در حوزه شيوه‌هاي آموزش را در برگیرنده ارائه مطالب آموزشي در سطح گسترده و بدون هيچگونه محدوديت در هر زمان و مكان و رايگان؛ يادگيري و ارائه مباحث در قالب مسائل واقعي و ملموس؛ يادگيري از طريق شبكه‌ها و يادگيري از طريق انتقال تجارب عنوان کرد و به به ذکر نمونه هایی از این نوع آموزش پرداخت.
وی در خصوص سیستم های کمک آموزشی الکترونیکی گفت: یکی از جدیدترین آموزش های موثراستفاده از مفاهیم مرتبط با بازی در طراحی دوره‌های آموزشی است. در هم آمیزی فناوری اطلاعات، سیستم های شبیه سازی و ارائه بازخورد فوری، باعث ایجاد یک فرصت عالی برای افزایش بازدهی آموزش و یادگیری افراد در مسائل شبیه به محیط واقعی کسب و کار می‌شود. علاوه بر این استفاده از تکنولوژی واقعیت مجازی، یکی از جدیدترین راهکارها در طراحی دوره‌های آموزشی است.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی با توضیح تورهای مجازی بازدید از شرکتها و کارخانه ها و مشاوره مجازی شامل مطالعه روندها و شاخص‌ها, تحلیل‌های مدیریتی و اقتصادی؛ منابع علمی ؛ گزارش ها؛ مستندات کاربردی ودستورالعمل ها و فرآیندهای کاربردی، این موارد را از جمله کاربردهای استفاده از تکنولوژی واقعیت مجازی عنوان کرد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص کسب و کارهای پلتفرمی اظهار داشت: پلتفرم‌ها با تسهیل تراکنش‌ها ارزش ایجاد می‌کنند، درحالی‌که کسب‌وکارهای خطی با تولید کالا یا خدمات، این کار را می‌کنند، به‌بیان‌دیگر، پلتفرم‌ها با ساختن رابطه و ایجاد تراکنش، ارزش خلق می‌کنند.
کیانی بختیاری در ادامه به تجارب کشورهای پیشرو و سیاستگذاری کشورهای منتخب در حوزه انقلاب صنعتی چهارم پرداخت و نتایج سرمایه گذاری در این حوزه را بر اساس مستنداتی تشریح کرد.
وی تازه های سیاست توسعه صنعتی در خصوص 12 کشور توسعه یافته و در حال توسعه در اروپا و آسیا تشریح کرد و افزود: خط مشی حکمرانی هوشمند، مداخله حداقلی دولت و رفاه حداکثری شهروندان است. و یکی از دلایل کارایی هوش مصنوعی این است که به حجم زیادی داده نیاز دارد و دولت ها دارای حجم زیادی هستند. در حال حاضر، دولت فدرال ایالت متحده بیش از 235 میلیون صفحه از سوابق دولت را دیجیتالی کرده است و قصد دارد تا سال مالی 2024 به 500 میلیون صفحه برسد.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی خاطرنشان کرد: استفاده از تحلیل آینده نگرانه در دولت نیز اهمیت دارد و اکنون دولت ها از آنالیز داده برای آگاهی از اقدامات پیشگیرانه برای تعداد زیادی از موضوعات استفاده می کنند.
کیانی بختیاری در پایان اظهار داشت: تدوین سیاست ها و اسناد بالادستی الزام آور برای توسعه مولفه های انقلاب صنعتی چهارم و جامعه 5 در کشورضرورت دارد. همچنین قوانین مرتبط و همسو با انقلاب های نوظهورباید تدوین شود، علاوه بر این باید در توسعه دانش و تخصص نیروی انسانی و حرکت به سمت تربیت نیروی متخصص تسریع صورت پذیرد و زیرساخت‌های فناورانه در کشور توسعه یابد. همچنین در کشور باید زنجیره های تامین و مدل های کسب و کار پلتفرمیک ایجاد شود و برای ارتقای فرهنگ صنعتی و اجتماعی کشور متناسب با انقلاب صنعتی چهارم و صنعت نسل 5 برنامه‌ریزی گردد.
حضور آنلاین مشاور رییس جمهور و رییس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی
دکتر عادل آذر مشاور رییس جمهور و رییس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی در ابتدای سخنرانی خود با تقدیر از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی اظهار داشت: این سخنرانی یکی از فنی ترین سخنرانی های ایشان بود و اگر شان و جایگاه ایشان اجازه دهد می‌توان نام کارگاه آموزشی بر آن نهاد. کار بسیار مفصل کارشناسی، آسیب شناسی و روندیابی در صنعت و تولید کشور توسط ایشان انجام شده و مطالعات و نکات کارشناسی و تخصصی بر آن ها افزوده شده است که نشان از تسلط ایشان بر حوزه صنعت است.
وی افزود: کلیدی ترین موضوع در سخنرانی ایشان آن است که صنعت ما در شان و جایگاه نظام جمهوری اسلامی ایران و مردم کشور ما نیست و بسیار پایین تر از سطح انتظارات است. صنعتی که مورد نظر مقام معظم رهبری است به معنای ساخت و تولید است و نه به معنای عام صنعت.
نمایندگان اصناف تولیدی و انجمن های تولیدی طی دیداری که با رهبر انقلاب داشتند مشکلات و مسائل را مطرح کردند که در آن جلسه تمرکز بر مفهوم ساخت و تولید رفته بود. به عنوان مثال در خودروسازی تراز خودرو چه از نظر کیفیت، چه از نظر قیمت، چه از نظر نحوه تامین در سطح معمولی کشور نیست.
مشاور رییس جمهور و رییس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی گفت: رهبر انقلاب همچنین از حوزه لوازم خانگی مثال هایی آورده اند و عدم رضایت خود را ابراز فرموده اند. عادل آذر گفت رهبر نظام برای حمایت از صنعت لوازم خانگی از آبروی خود مایه گذاشتند. ایشان در برابر واردات ایستادگی کردند، تبلیغات کالاهای خارجی را در صدا و سیما ممنوع کردند و حمایت های بیشتری نیز انجام دادند.
در آن جلسه ایشان سه بار با نام بردن اسم دکتر مخبر، معاون محترم ریاست جمهور، ایشان را مامور پیگیری و تنظیم سندی تعیین کردند که ماندگار و مستمر باشد و نام آن را نقشه استراتژی صنعتی و ارتقا تولید کشور گذاردند. در ادامه رئیس جمهور محترم طی حکمی آقای دکتر مخبر را به عنوان متولی این کار تعیین کرد و خواهان گزارش پیشرفت ماهانه این پروژه شد. البته وزارت صنعت، معدن و تجارت، همچنین وزارت دفاع و دیگر بخش ها نیز با این پروژه همکاری می کنند اما با این تدبیر رئیس جمهور و مجموعه دولت بر آن بود که یک موسسه فرا دستگاهی که در حوزه خاصی مانند کشاورزی یا صنعت یا حتی حمل و نقل یا غیره ذی نفع نباشد، متولی این پروژه بشود. از زمانی که این پروژه واگذار شده است کمیته هایی تشکیل شده و به فعالیت پرداخته اند.
دکتر عادل آذر از علاقه مندان حوزه استراتژی صنعتی دعوت کرد با مراجعه به دبیرخانه موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی یا اندیشکده سیاست صنعتی و فناوری های نوظهور با ارائه حوزه های علاقه مندی خود در تدوین استراتژی صنعتی کشور و ارتقا آن سهیم باشند.
مشاور رییس جمهور و رییس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی خاطرنشان کرد: در ابتدای تدوین این سند سوالاتی طرح شده است و منتظریم تا کارشناسان نحوه مشارکت خود را ابراز دارند. وی از دلسوزان صنعت کشور و دغدغه مندان این حوزه خواست تا با نقش آفرینی به این سوالات پاسخ گویند. اولین سوال این است که نقشه استراتژی صنعتی برای ایران به چه معنا است؟ ما می‌خواهیم بیاموزیم سیاست گذاری صنعتی صحیح است یا استراتژی صنعتی؟ دومین سوال آن است که نقشه استراتژی به معنای نقشه راه استراتژیک است یا به تنهایی استراتژی صنعتی است؟ در این تعریف خدمات مانند صنعت بانکداری، صنعت بیمه و غیره نیز جزء صنعت در مفهوم عام آن محسوب می شود. سوال سوم این است که بلوغ صنعتی ما با توجه به شرایط کشور، زیرساخت ها، سطح کیفیت صنعتی، سطح تعاملات جهانی کشور و تحریم ها چگونه محقق خواهد شد؟
وی با اشاره به سخنرانی دکتر کیانی بختیاری و جامعیت محتوایی آن اظهار داشت: باید بتوانیم تصوری از کشور خود در مناسبات جهانی در آنچه صنعت چهار و پارادایم های صنعتی مطرح می کند و افق پیش روی حوزه صنعت با تمرکز بر هوش مصنوعی به وجود آورده با توجه به موضوع تحریم ها و نظام جهانی گردش مالی، تجارت آزاد، رقابت جهانی و کلاس جهانی به دست آوریم.
دکترعادل آذر ارزش های جمهوری اسلامی همچون عدالت، حمایت از محرومین و مستضعفین، حمایت از مستضعفین جهان، محور مقاومت و غیره را غیر قابل نادیده انگاشتن در سیاستگذاری ها دانست و افزود: در تدوین این نقشه راه استراتژیک باید معذوریت های ویژه ی فرهنگی کشور در نظر گرفته شود و با اقتضائات ایران چنین سندی را تدوین کنیم. این سند باید در هر گروه صنعتی مرحله به مرحله نگارش شود و در این مرحله می توان تصمیم گرفت که آیا این مسیر باید تدریجی طی شود و یا با جهش از آن بگذریم.
مشاور رییس جمهور و رییس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی تاکید کرد: مختصات این استراتژی باید مشخص گردد و از آن مهمتر روش شناسی آن است. مختصات این سند صنعتی و روش شناسی آن سوال کلیدی است که باید به آن پرداخته شود. سوال دیگر آن است که این سند باید در چه سطحی نگارش شود؟ آیا باید در عمق پیش برود؟ آیا این پروژه شامل آمایش صنعتی در شهرستان ها نیز هست؟ وی کارشناسان و نخبگان را به پاسخ دادن به این سوالات فراخواند.
وی گفت از جمله پاسخ هایی که تا کنون دریافت کرده ایم آن بوده است که با توجه به شرایط مشابه کشور ترکیه می توانیم همان روش شناسی را با کشور خودمان مطابقت دهیم. در سند ترکیه کشور به چها منطقه تقسیم شده و جانمایی صنعتی و نوع صنعت را مشخص کرده است. برخی دیگر معتقدند باید به سمت مشخص کردن استراتژی ها پیش بریم. به عنوان مثال هوش مصنوعی یا صنایع کاربر در جهت حل مشکل اشتغال کشور را تقویت کنیم.
دکترعادل آذر گفت: ما باید تصمیم بگیریم که آیا ما باید این سند را با پذیرفتن صنعت چهار و جامعه پنج به مثابه پارادایم جهانی مانند ژاپن و کره تدوین کنیم؟ او گفت: افق زمانی این سند نیز مورد سوال است. و با پاسخ دادن به این سوالات بنیادین می توانیم سندی متناسب با ایران و کاملا قابل اجرا تدوین کنیم.
مشاور رییس جمهور گفت: سندهای گذشته در این زمینه به درخواست رئیس جمهور تدوین می شد. اما این سند توسط مقام معظم رهبری مطالبه شده است. این سند متعلق به نظام است و صرفا سند دولت نیست. وی افزود پس از تدوین این سند ضمانت اجرایی چیست؟ و چگونه باید جاری سازی و اجماع سازی شود که مردم، نخبگان و کارگزاران آن را ادامه دهند و پایدار و استوار شود و با تغییر دولت ها کنار گذارده نشود.
وی در پایان مجددا از صاحب نظران و متخصصان دعوت کرد تا با مراجعه به دبیرخانه اندیشکده در زمینه‌های علاقه مندی خود، اعلام آمادگی نمایند.