به گزارش روابط عمومی سازمان مدیریت صنعتی، ابراهیم شیخ، معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت از دیگر سخنران بیستمین کنفرانس بین المللی توسعه منابع انسانی به اولویت‌های راهبردی منابع انسانی و وضعیت پیچیده و متغیر فضای اقتصادی و کسب‌وکار کشور اشاره کرد و گفت: شرایط فعلی بسیار مبهم و پر از پدیده‌های نامعلوم است که ضریب تأثیر آنها بر کسب‌وکارها و اولویت‌های تجاری مکرراً تغییر می‌کند.
معاون صنایع عمومی وزارت صمت افزود: ما با نوسانات شدید اقتصادی و استرس گسترده‌ای در سطح جامعه و محیط کسب‌وکار مواجهیم. بازیگران متعددی در این فضا حضور دارند که نقش‌های متنوع و پیچیده‌ای ایفا می‌کنند و این عوامل، شرایط را هر روز مبهم‌تر می‌کنند. در چنین شرایطی، به تعبیر صاحب‌نظران علوم سیاسی باید با وضعیت مبهم فعلی به‌گونه‌ای مواجه شویم که بتوانیم تأثیرات آن را مدیریت کنیم.
معاون صنایع عمومی وزارت صنعت معدن و تجارت ادامه داد: در این شرایط پر ابهام توصیه اصلی به رهبران حوزه منابع انسانی، استفاده از استراتژی چابک (Agile) است. هدف این استراتژی، ایجاد منابع انسانی کارآمد و با عملکرد بالا در شرایطی است که مدام در حال تغییر و تحول است. ویژگی‌های کلیدی چنین منابعی شامل مشتری‌مداری، انطباق‌پذیری با تغییرات، پاسخگویی سریع و انعطاف‌پذیر بودن است، به‌ویژه تمرکز بر نیازهای مشتریان داخلی. این استراتژی پاسخی قابل‌اعتماد به شرایط اقتصادی و کسب‌وکاری مبهم امروز است که در آن پرهیز از پیروی کورکورانه از قوانین و مقررات سخت و ثابت، اهمیت یافته است. نگاه ما در منابع انسانی باید بیشتر متوجه ارزش‌آفرینی و نتایج واقعی باشد تا پایبندی صرف به فرآیندها و برنامه‌های از پیش تعیین‌شده.
شیخ افزود: به جای اتخاذ رویکردهای سنتی و دپارتمانی سلسله‌مراتبی، تمرکز باید بر تقویت همکاری و مشارکت تیمی باشد، و به‌جای کنترل‌گری، باید به توانمندسازی افراد اهمیت داده شود. همچنین به‌جای تلاش برای ایجاد سیستمی کامل و عملیات کمالگرا، باید ساختاری پویا و سازگار با نیازهای متغیر کسب‌وکار ایجاد شود.
شیخ درباره تکامل منابع انسانی در شرایط مبهم و ناپایدار اقتصادی تأکید کرد: در رویکردهای چابک (Agile)، باید با اقدام سریع وارد عمل شویم، بازخورد بگیریم و اصلاح‌های لازم را انجام دهیم تا به‌تدریج به تکامل برسیم. وی افزود، مفهوم استراتژی چابک یعنی متوجه شدن محیط، درک ابهامات، ایجاد استراتژی مناسب و اجرای رویکردهای چابک به‌صورت مستمر و پویا.
شیخ به نمونه‌هایی از این رویکرد از جمله پر کردن سریع موقعیت‌های کلیدی سازمانی وقتی نیروی مهمی به دلیل استرس‌ها یا شرایط بحرانی محیط کار را ترک می‌کند اشاره کرد.
شیخ در ادامه گفت: یادگیری باید سریع، عملی و مبتنی بر اقدامات واقعی (Action) باشد، نه با دوره‌های آموزشی طولانی و صرفا آکادمیک؛ زیرا در شرایط مبهم، تغییر و تداوم تنها با رویکردهای چابک و یادگیری مستمر ممکن است. باید سلسله‌مراتب خشک سازمانی را کنار گذاشت و گروه‌های خودگردان و شبکه‌ای را جایگزین کرد، چراکه این تیم‌ها می‌توانند انعطاف‌پذیری بیشتری در مواجهه با بحران‌ها و تغییرات داشته باشند و حتی در صورت آسیب دیدن بعضی بخش‌ها، کل سازمان را بازیابی کنند.
شیخ توصیه کرد که مدیران به‌جای درگیر شدن با تعاریف ذهنی و مباحث نظری درباره سیاست‌ها، تاکتیک‌ها و راهبردها، تمرکز خود را بر سناریوبندی دقیق براساس آینده‌های محتمل برای کسب‌وکار معطوف کنند و برای هر سناریو پلن مشخصی طراحی کنند تا در مواجهه با تغییرات، واکنش سریع و هدفمند داشته باشند.
استقرار نیروی کار چابک و چند مهارتی؛ راهکار پایداری کسب‌وکار در شرایط بحرانی
شیخ استقرار نیروی کار چابک و چندمهارتی را لازمه شرایط کنونی کسب‌و کارها دانست و گفت: استقرار نیروی کار چابک به معنای وجود نیروی کاری چندمهارتی است که قادر باشد وظایف مختلف را به‌صورت همزمان و باکیفیت انجام دهد. نیروی کاری چابک دارای ویژگی‌هایی همچون انعطاف‌پذیری، سرعت عمل و برخورداری از شخصیت مناسب برای موقعیت‌های مختلف است تا بتواند به‌سرعت به تغییرات محیطی واکنش نشان دهد. در این رویکرد، باید به ظرفیت‌های موجود توجه ویژه‌ای داشت و مشخص کرد کارکنان فعلی چه وظایفی دارند که در شرایط بحرانی اگر حضور نداشته باشند، چه جایگزین‌هایی می‌توان برای آنها در نظر گرفت. تجربه کرونا نشان داد که استفاده از روش‌های کاری مانند دورکاری تا چه حد می‌تواند به پایداری و توسعه کسب‌وکار کمک کند، اما متأسفانه پس از پایان بحران کرونا این روش به فراموشی سپرده شد و فرصتی ارزشمند از دست رفت. اکنون اهمیت دارد که ظرفیت‌های کاری پاره‌وقت، دورکاری و انعطاف‌پذیری بیشتر به رسمیت شناخته و توسعه یابد.
معاون صنایع عمومی وزارت صمت ادامه داد: یکی دیگر از شروط مهم در این رویکرد، تقویت بخش متغیر حقوق و سهیم کردن کارکنان در سود شرکت است. این ایده که سال‌ها با مقاومت مدیران ارشد مواجه بوده حالا زمان آن رسیده که جدی گرفته شود. کارکنانی که در شرایط دشوار ارزش افزایی کرده‌اند، حق دارند سهمی از سود خلق شده داشته باشند.
شیخ در پایان با جمع‌بندی از مباحث کلیدی گفته شده تاکید کرد: امروز تلاش کردم پیام مهمی را منتقل کنم؛ اینکه در شرایط مبهم و نامطمئن فعلی، هیچ‌کس نمی‌داند مسیر آینده چگونه خواهد بود. بنابراین، باید با انعطاف و تمرکز بر ارزش‌آفرینی پیش برویم و آماده تغییرات سریع باشیم.